Te 2 produkty zwiększają ryzyko rozwoju raka jelita. Naukowcy wskazali je wśród ponad setki różnych pokarmów. Polacy spożywają je masowo

Rak jelita grubego jest jednym z najczęściej występujących nowotworów złośliwych, a jego rozwój wynika z działania kilku modyfikowalnych czynników ryzyka. Nawet 65 proc. przypadków ma charakter epizodów i związek z kiepską dietą. Co więcej, ze sposobem żywienia powiązano 20-25 procent wszystkich przypadków choroby nowotworowej na świecie.

Zobacz: Rak jelita grubego wywołuje objawy występujące też przy zapaleniu

Jak wykazano z badania „Europejskie badanie perspektywiczne nad rakiem” (EPIC), istnieje zależność między piciem alkoholu i zwiększonym ryzykiem rozwoju raka jelita. Wskazówki znaleziono również w badaniach genomu, gdzie udało się wskazać geny związane z rozwojem raka jelita grubego.

Z uwagi na niewielką liczbę prowadzonych na dużą skalę badań na temat wpływu diety na rozwój raka jelita grubego, brakuje konkretnych dowodów, które zachęcałyby do prewencji tego nowotworu poprzez zmiany w sposobie żywienia. Lukę tę wypełniły wyniki badań naukowców z Chin i Wielkiej Brytanii, które opublikowano 17 listopada w piśmie „Nutrients”.

W nowym badaniu naukowcy określili rozpowszechnienie i zapadalność raka jelita grubego w dużej grupie osób i ocenili związki ze spożywaniem 139 różnych produktów i składników odżywczych. Do tego celu wykorzystali dane 118 210 osób zgromadzone w brytyjskiej bazie UK Biobank. Zebrano je na podstawie formularzy żywieniowych, z których jeden uwzględniał ponad dwieście pytań.

Podczas obserwacji trwającej przeważnie 12,8 lat raka jelita grubego wykryto u 1466 osób, w tym stwierdzono 842 przypadki raka okrężnicy i 359 zachorowań na raka odbytnicy. Średnia wieku tych pacjentów wynosiła niespełna 56 lat, a 45 procent stanowili mężczyźni.

Po uwzględnieniu czynników takich, jak wiek, płeć, status socjoekonomiczny, poziom edukacji czy rodzinna historia raka jelita grubego, a także wykonaniu dodatkowych analiz, wykazano istotną zależność w przypadku dwóch produktów. Z częstszymi zachorowaniami wiązało się większe spożycie alkoholu oraz białego pieczywa.

Sprawdź: Biała mąka zwiększa ryzyko rozwoju raka

Co więcej, częstotliwość zachorowań na raka jelita grubego rosła przy większym ryzyku genetycznym. W porównaniu do tego niskiego, to średnie oznaczało o 60 procent częstsze zachorowania, podczas gdy w grupie najbardziej zagrożonych osób ryzyko było ponad 2,5 razy większe.

Związek między spożyciem określonych składników diety i przypadkami raka jelita grubego wykazano dla 8 z badanych pozycji. W przypadku większej konsumpcji 6 produktów zagrożenie rozwojem nowotworu było niższe. Znaczące ich ilości zawiera polecana w profilaktyce nowotworów dieta roślinna.

Do ochronnych elementów diety należały:

• błonnik,
• wapń,
• magnez,
• fosfor,
• mangan,
• źródła węglowodanów (inne niż biała mąka).

Ponieważ kilka z ocenianych składników odżywczych mają wspólne źródło, jak np. wapń i fosfor czy błonnik i nieoczyszczone węglowodany, odróżnienie ich niezależnych ról było dla naukowców wyzwaniem. Również badania obserwacyjne sugerują, że błonnik pokarmowy w diecie to czynnik chroniący przed rakiem jelita grubego. Jego działanie wspomagające terapię prewencyjną powinno zostać ocenione w badaniach.

Szczególnie obiecujące pod względem efektu ochronnego okazało się spożycie manganu, który skądinąd pełni kluczową rolę w działaniu układu odpornościowego zwalczającym nowotwory. Jego źródłem są m.in. różne nasiona. Potrzeba jednak więcej dowodów na potwierdzenie tej zależności.

Dodatkowo wyniki badania sugerują, że niezależnie od skłonności genetycznych do rozwoju raka jelita spożywanie wszystkich wskazanych ochronnych składników mineralnych i błonnika zmniejsza ryzyko, podczas gdy pieczywo z białej mąki je zwiększa. Wskazują także na znaczenie dietetycznej profilaktyki raka jelita grubego. Przyszłe badania kohortowe mogłyby zweryfikować te odkrycia i pomóc w lepszym poznaniu stwierdzonych zależności.

Źródło: New study links alcohol and white bread to increased colorectal cancer risk News Medical