Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Racibórz Dolny: Gigantyczna budowla gotowa. Zmienili bieg Odry. Zobacz

Arkadiusz Biernat
Arkadiusz Biernat
Budowa zbiornika przeciwpowodziowego Racibórz Dolny jest już na ukończeniu
Budowa zbiornika przeciwpowodziowego Racibórz Dolny jest już na ukończeniu Arek Biernat
Wobecności Marka Gróbarczyka, ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej odbyło się otwarcie tzw. budowli przelewowo-spustowej budowanego zbiornika przeciwpowodziowego Racibórz Dolny. Obok wałów to najważniejszy element inwestycji. Obiekt posiada zasuwy za pomocą których regulowany jest przepływ wody. Cała inwestycja ma być gotowa w styczniu.

Dzięki budowli przelewowo-spustowej zmieniono bieg Odry, która teraz przepływa kanałem doprowadzającym przez 6 przęseł obiektu, trafia do kanału odprowadzającego, a następnie do Kanału Ulgi.

Powódź z 1997 roku nam nie grozi

- Wszyscy pamiętają 1997 rok i wielką tragedię. Pewnie ten rok wyglądałby inaczej gdyby gotowy był Racibórz Dolny. Ten zbiornik jest najważniejszą inwestycją Wód Polskich. Ta budowla będzie chroniła ponad 2,5 mln ludzi. W Raciborzu, Opolu, Brzegu, Wrocławiu. Zbiornik pomieści 185 mln m3 wody. Symulacje pokazują, że w 1997 roku zbiornik zatrzymałby wielką wodę, a i jeszcze zostałoby zapasu 30 proc. – mówi Przemysław Daca, prezes Wód Polskich.

Gigantyczna budowla uratuje przed powodzią. Zobacz wideo

Główna budowla hydrotechniczna zbiornika przeciwpowodziowego Racibórz Dolny robi wrażenie. To olbrzymi na kilkadziesiąt metrów wysokości i ponad 100 metrów szerokości betonowy obiekt. Wyposażony jest w 6 głównych zasuw, których praca może odbywać się mechanicznie (ręcznie) oraz automatycznie (zdalnie). Każda z zasuw ma wymiary 12 m x 8,5 m i podnoszona jest na wysokość 9 metrów.

Budowla jest elementem zapory czołowej zbiornika. Wraz z kanałami doprowadzającymi i odprowadzającymi pozwala na niezakłócony przepływ wód w okresach normalnych przepływów i piętrzenie wód w okresach powodzi.

- Jest obiektem o sześciu światłach zamykanych zasuwami i sześciu również zamykanych, podwójnymi zasuwami, spustach dennych – tłumaczą budowniczy.

Kanał doprowadzający o długości ok. 1,9 km, kieruje wody z Odry do budowli przelewowo spustowej. Jego głębokość wynosi 6 m. Szerokość dna to 50 m, zwiększająca się przed obiektem z zasuwami do 115 m. Kanał odprowadzający do Ulgi ma nieco ponad 1 km długości.

- Gdybyśmy nie rozpoczęli w tych dniach przepuszczania tej wody przez budowle przelewowo – spustową, nie dokończylibyśmy budowy całego zbiornika do końca 2019 roku. Powodowałoby to zagrożenie dla mieszkańców. Jak wiadomo, w okresie wiosennym dochodzi do powodzi. Dziś wiemy, że funkcjonalność tego zbiornika będzie wykonana do końca 2019 roku – mówi Artur Popko, wiceprezes Budimexu, wykonawcy inwestycji.

Co ważne, budowla przelewowo -spustowa spełnia wszelkie wymogi środowiskowe. Zwłaszcza dotyczące swobodnej migracji ryb. Umożliwia ją bezprogowe przęsło, zawsze otwarte poza okresem powodzi, oraz każdy ze spustów dennych, z których część również będzie otwarta, a których dno znajduje się na poziomie dna rzeki.

Budowa zbiornika Racibórz Dolny dobiega końca

Zbiornik przeciwpowodziowy Racibórz Dolny jest już na ukończeniu.

- Zbiornik jest gotowy w 85 proc. Wkroczyliśmy w ostatni etap inwestycji. Od dziś woda płynie nowym nurtem. Pojemność zbiornika wynosić będzie 185 mln m3 wody. Zwiększy się do 300 mln m3, a to poprzez trwające wydobycie kruszywa w czaszy zbiornika – wylicza Łukasz Lange, dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Gliwicach.

Obecnie trwa zasypywanie starego dopływu Kanału Ulgi. Dokańczana jest też budowa wałów. To jednak nie koniec planów wobec tego miejsca.

- Zakończenie prac jest rozpoczęciem kolejnego etapu – budowy mokrego zbiornika Racibórz Dolny. To najważniejsze miejsce żeglugi śródlądowej. Na węźle wodnym łączącym Odrę, Dunaj i Łabę. Jesteśmy po ostatecznych uzgodnieniach ze stroną czeską. Wspólnie będziemy aplikować do Komisji Europejskiej o wpisanie odrzańskiej drogi wodnej do sieci TNT. W ten sposób uzyskamy finansowanie i w końcu połączymy się z Ostrawą. To pierwszy etap. Chcemy przystąpić do projektowania konkretnych rozwiązań. To początek odrzańskiej drogi wodnej i połączenia z portem Szczecin – Świnoujście - powiedział Marek Gróbarczyk, minister Gospodarki Wodnej i Żeglugi Śródlądowej.

Przetarg na koncepcję zbiornika ma ruszyć jeszcze w przyszłym roku. Jednak prace będą mogły się rozpocząć najwcześniej pięć lat po oddaniu inwestycji (trwałość projektu).

Zbiornik przeciwpowodziowy zajmuje powierzchnię 26,3 km kwadratowych. Długość zapór wynosi 22,4 km, a ich wysokość do 11 metrów (woda maksymalnie ma sięgać 9 m). Jest gotowy przyjąć 185 mln metrów sześciennych wody. Jeżeli te liczby nie robią na Państwa wrażenia, to może pomogą porównania?

Na terenie zbiornika zmieściłyby się 3603 boiska piłkarskie, a jego kubatura – 185 mln m3, to tyle ile posiadałoby 226 Pałaców Kultury i Nauki z Warszawy. Do budowy wykorzystano m.in. 40 300 m3 betonu konstrukcyjnego oraz 2 200 ton stali - ok. 10 razy więcej niż wynosi waga Statui Wolności. Codziennie na placu budowy pracuje 600-700 osób.

Będzie to piąty pod względem wielkości zbiornik retencyjny w Polsce, wyprzedzi nawet ten z Goczałkowic. Posiada o kilkadziesiąt metrów sześciennych większą rezerwę powodziową niż cztery zbiorniki znajdujące się na Nysie Kłodzkiej na wysokości Nysy (Kozielno, Topola, Otmuchów i Nysa).

Gdyby powtórzyły się warunki z 1997 roku, zbiornik zapełniłby się w ciągu dwóch dni, ale uchroniłby wyżej położone miasta przed falą powodziową.

Racibórz Dolny budują od 2013 roku

Budowę zbiornika przeciwpowodziowego Racibórz Dolny rozpoczęto w 2013 roku. Datę zakończenia inwestycji przekładano kilka razy w ostatnich latach. Ówczesny wykonawca - firma Dragados miała zakończyć roboty w 2017 roku. Do tego jednak nie doszło.

Pod koniec 2016 roku firma wyleciała z hukiem z placu budowy. Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej, który prowadzi inwestycję, winą obarczył za to właśnie wykonawcę. Powodem tego był brak możliwości ukończenia kontraktu przez wykonawcę w założonym terminie i akceptowalnych kosztach, brak możliwości efektywnej współpracy z wykonawcą, przebiegającej z dochowaniem należytej staranności, poszanowaniem przepisów prawa, wzajemnych zobowiązań oraz zasad właściwej współpracy przy realizacji inwestycji przez wykonawcę.

Po zerwaniu umowy z Dragadosem z tytułu gwarancji udało się uzyskać ok. 200 mln złotych. Do momentu wyłonienia nowego wykonawcy prowadzono na nim mniejsze prac. Teraz inwestycję za kolejne 904 mln zł dokończa polsko - hiszpańskie konsorcjum firm Budimex (lider- Polska) i Ferrovial Agroman (partner - Hiszpania).

Koszt inwestycji wynosi 2,13 mld zł. Środki pochodzą z Banku Światowego, Banku Rozwoju Rady Europy, Unii Europejskiej, Budżetu Państwa, Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Dodajmy, że zbiornik znajduje się na terenie, gdzie wcześniej mieściła się wieś Nieboczowy. Przeniesioną ją kilka kilometrów dalej, gdzie wybudowano nowe domy, drogi, kościół (z cmentarzem) i pozostałą infrastrukturę.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Krokusy w Tatrach. W tym roku bardzo szybko

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na wodzislawslaski.naszemiasto.pl Nasze Miasto